Φονικές λάμπες οικονομίας

Σταδιακά (ΑΝ ανεχθούμε να συνεχιστεί η απαγόρευση) οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή λαμπτήρες “εξοικονόμησης” ενέργειας [απειλούμαστε] να επικρατήσουν στην ευρωπαϊκή αγορά κατά τα επόμενα χρόνια, χωρίς οι Ευρωπαίοι καταναλωτές να γνωρίζουν τις αρνητικές επιπτώσεις αυτών τωνλαμπτήρων στην υγεία τους και το περιβάλλον.

 

Βλέπουμε να διαφημίζονται συστηματικά τα “πλεονεκτήματα” των λαμπτήρων οικονομίας, όπως ότι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης και “λιγότερη” κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ ταυτόχρονα υφίσταται συστηματική αποσιώπηση των μειονεκτημάτων τους. Αυτό συμβαίνει όχι μόνο από τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που τους παράγουν, αλλά και από κυβερνήσεις, κόμματα τής αντιπολίτευσης και “περιβαλλοντικές” οργανώσεις.

Είναι γνωστό ότι από τον Απρίλιο τού 2009 αποσύρθηκαν από την ευρωπαϊκή αγορά όλα τα θερμόμετρα, τα πιεσόμετρα και τα μανόμετρα υδραργύρου. Επιπλέον από το 2020 θα αποσυρθεί κάθε είδος συσκευής που περιέχει υδράργυρο, ακόμα και αν χρησιμοποιείται στη βιομηχανία. Συγχρόνως η ΕΕ απαγορεύει την εξαγωγή υδραργύρου σε τρίτες χώρες. Όλα αυτά τα εξαιρετικά αυστηρά περιοριστικά μέτρα λαμβάνονται λόγω τής μέγιστης επικινδυνότητας τού υδραργύρου στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.

Επιπλέον θα πρέπει να τονισθεί ότι οι λαμπτήρες εξοικονόμησης συνιστούν ιδιαίτερη απειλή για τη χώρα μας αφού οι καταναλωτές δεν είναι ενημερωμένοι για αυτά που πρέπει να κάνουν όταν σπάσει μια λάμπα εξοικονόμησης, ούτε βεβαίως γνωρίζουν τις βαρύτατες επιπτώσεις στην υγεία και το χερσαίο και υδάτινο περιβάλλον, ενώ δεν γνωρίζουν καν πώς να χειριστούν ένα τέτοιο λαμπτήρα όταν αχρηστευθεί. Χωρίς καμία καθυστέρηση το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας και το Υπουργείο Ανάπτυξης θα πρέπει να κυκλοφορήσουν ειδικά έντυπα ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τη χρήση και την επικινδυνότητα των υδραργυρικών λαμπτήρων “εξοικονόμησης”.

Ο συγγραφέας από τη μεριά του αποδεικνύει με απόλυτα σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο την επικινδυνότητα τού υδραργύρου στην υγεία και το περιβάλλον. Με θάρρος, αντικειμενικότητα και απόλυτη ειλικρίνεια παρουσιάζει τα δεδομένα για τις βλάβες που προκαλούν οι λαμπτήρες εξοικονόμησης και αναλύει την επικείμενη πολύπλευρη τραγωδία. Τεκμηριώνει με περισσότερες από 300 παραπομπές, κυρίως επιστημονικών εργασιών, τριάντα τέσσερα μειονεκτήματα των λαμπτήρων “εξοικονόμησης”, έναντι ενός πλεονεκτήματος που διαθέτουν και αυτό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Προτείνω το βιβλίο να αγοραστεί από την πολιτεία και να χορηγείται από τα καταστήματα μαζί με τους λαμπτήρες “εξοικονόμησης” ενέργειας, προκειμένου να ενημερώνονται οι καταναλωτές, βοηθούντος και του τρόπου γραφής τού συγγραφέα που είναι απλός και κατανοητός για κάθε πολίτη. Επίσης θα πρέπει να διατεθεί σε όλα τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για την ενημέρωση των εκπαιδευτικών και στη συνέχεια να πραγματοποιούνται σεμινάρια σε μαθητές και συλλόγους γονέων και κηδεμόνων σχετικά με την επικινδυνότητα των λαμπτήρων “εξοικονόμησης”.

ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΜΕΓΑΛΑ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΙΛΑ

Στις 8 Οκτωβρίου τού 2008 η βρετανική υπηρεσία Προστασίας της Υγείας εξέδωσε ανακοίνωση για την επικινδυνότητα των λαμπτήρων "οικονομίας" (η οποία ουδέποτε είδε το φως της δημοσιότητας στην Ελλάδα). Με αυτήν διευκρινιζόταν ότι η υπεριώδης ακτινοβολία των λαμπτήρων "οικονομίας", όταν χρησιμοποιούνται από κοντινή απόσταση, είναι δυνατό να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία των καταναλωτών και ίσως καρκίνο. Οι λαμπτήρες περιέχουν επικίνδυνα ποσοστά Υδράργυρου και Μόλυβδου. Γι αυτόν το λόγο απαγορεύεται να πετιούνται αυτοί οι λαμπτήρες στα σκουπίδια αλλά επιβάλλεται να πηγαίνουν στην ανακύκλωση. Δεν υπάρχουν πουθενά οδηγίες καθαρισμού του χώρου σε περίπτωση που ο Υδράργυρος απελευθερωθεί εάν μια λάμπα σπάσει. Πως λοιπόν μπορούν οι καταναλωτές να ξέρουν τι πρέπει να κάνουν όταν εκτεθούν σε τέτοιο κίνδυνο και πως θα μάθουν πόσο επικίνδυνη είναι η έκθεσή τους σε περίπτωση απελευθέρωσης του Υδράργυρου;

Προσέξτε λοιπόν τα εξής σημαντικά αν είστε από αυτούς που έχουν ήδη πειστεί και έχετε στο σπίτι σας ή στη δουλειά σας τέτοιους λαμπτήρες:

• -Ποτέ μη χρησιμοποιείτε ηλεκτρική σκούπα για να καθαρίσετε τον Υδράργυρο, Η ηλεκτρική σκούπα θα μολυνθεί και θα πρέπει να πεταχτεί σε χώρο ειδικό για επικίνδυνα απόβλητα.
•  
• -Ποτέ μη χρησιμοποιείτε σκούπα για να καθαρίσετε τον Υδράργυρο.
• -Ποτέ μην πλένετε σκεύη που έχουν μολυνθεί από Υδράργυρο, στο πλυντήριο πιάτων. Το αποτέλεσμα θα είναι να μολυνθεί η συσκευή καθώς και ο υπόνομος στον οποίο θα καταλήξει το νερό της συσκευής.
• -Όλοι- συμπεριλαμβανομένων και των ζώων- πρέπει να μετακινηθούν από το σημείο που έχει υπάρξει διαρροή Υδραργύρου, να σφραγιστεί ο χώρος και να κλείσουν όλα τα συστήματα εξαερισμού.
• -Σε περίπτωση τέτοιου ατυχήματος, μολύνονται αυτομάτως τα παπούτσια και τα ρούχα μας με αποτέλεσμα την εξάπλωση του Υδράργυρου σε όλον το χώρο του σπιτιού!

Έχουν ήδη παρουσιαστεί οι παρενέργειες σε σχέση με τη χρήση αυτών των λαμπτήρων. Πολλά άτομα υπέφεραν από ζαλάδες και πονοκεφάλους

Ακολουθούν προσαρμοσμένα αποσπάσματα από το ΔΩΡΕΑΝ εξαιρετικό βιβλίο : http://light1and2life.wordpress.com

Λάμπες υδραργύρου: μια εγκληματική, κερδοσκοπική απάτη

1. Μέγα μειονέκτημα των λαμπτήρων υδραργύρου, ή αλλιώς “συμπαγών λαμπτήρων φθορισμού” (ΣΛΦ) είναι το γεγονός ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε χώρους που βρίσκονται νήπια, παιδιά, ή γυναίκες σε εγκυμοσύνη. Δηλαδή πουθενά. Αυτό είναι ένα ακόμα γεγονός που παραβλέπεται ή αποσιωπάται, αν και αφορά το συμπέρασμα τής πλέον συστηματικής έρευνας επιστημόνων για τους ΣΛΦ. Ιδού αυτά που αναφέρει η σχετική εργασία τής Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος τής πολιτείας Μέιν των ΗΠΑ. (Σελ. 82) «...οι καταναλωτές θα πρέπει να σκεφτούν το ενδεχόμενο να αποφύγουν την τοποθέτηση ΣΛΦ σε κρεβατοκάμαρες ή χώρους με χαλιά όπου βρίσκονται συχνά νήπια, μικρά παιδιά ή γυναίκες σε εγκυμοσύνη...».

2. Μείζον θέμα αποτελεί η «αόρατη» “άεργη ισχύς που απαιτείται για τη λειτουργία τους, δηλαδή παραγωγή ενέργειας που δεν υπολογίζεται στο σακουλάκι των λογαριασμών παραγωγών - “οικολογικών” οργανώσεων και Κομισιόν, με αποτέλεσμα η δαπάνη ενέργειας που αναφέρεται για τη χρήση τους να είναι μικρότερη από την πραγματική.(Σελ. 254)

3. Ένα μείζον θέμα με τις λάμπες υδραργύρου και δήθεν “οικονομίας”, αφορά τη δαπάνη ηλεκτρισμού. Εμφανίζονται ως “λιγότερο” δαπανηροί ενεργειακά από τους λαμπτήρες πυρακτώσεως, αλλά αυτό είναι εκτός επιστημονικής πραγματικότητας. Αποσιωπάται το γεγονός ότι η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να παράγει λαμπτήρες πυράκτωσης τέρατα εξοικονόμησης ενέργειας, δεδομένου ότι μπορούν να εκπέμπουν φως ισοδύναμο με 100W ενώ έχουν ισχύ 40W.(Σελ. 244) Αποσιωπάται επίσης το γεγονός ότι μπορεί να παράχθούν λαμπτήρες πυράκτωσης με καλύτερη ενεργειακή απόδοση από τους ΣΛΦ .(Σελ. 242)

4. Πού ακριβώς έγινε ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ και πάρθηκαν ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ για οποιοδήποτε ενεργειακό, καταναλωτικό μέτρο;

5. Ένα ακόμα μέγα μειονέκτημα αποτελεί η αδυναμία των ΣΛΦ να συνυπάρξουν με ποικίλα φωτιστικά σώματα και κυρίως με ανεμιστήρες οροφής,(Σελ. 262) ένα σίγουρο μέσο μείωσης τής δαπάνης ενέργειας, που προκαλείται από τα συστήματα ψύξης.Θα πρέπει να ξηλώσουμε τους ανεμιστήρες για να εγκαταστήσουμε ΣΛΦ, επειδή το ηλεκτρονικό μέρος των ΣΛΦ δεν αντέχει τους κραδασμούς των ανεμιστήρων. Αυτό σημαίνει ότι μαζί με τους λαμπτήρες πυράκτωσης οι καταναλωτές θα πρέπει να πετάξουν στα σκουπίδια το 50% των φωτιστικών τους.(1) Ταυτόχρονα η ακύρωση λειτουργίας των ανεμιστήρων οροφής θα δημιουργήσει την ανάγκη εντατικότερης λειτουργίας των κλιματιστικών, προσθέτοντας νέα δαπάνη ενέργειας, μια ακόμα κρυφή παράμετρος που δεν έχει μπει στο σακουλάκι των υπολογισμών που μεταμφιέζουν τους ΣΛΦ σε λευκά περιστεράκια για το περιβάλλον. Πραγματικά πολύ «έξυπνος» αυτός ο τρόπος εξοικονόμησης ενέργειας....

Επιπλέον, οι περισσότεροι από τους λαμπτήρες «οικονομίας» δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε αυξομοιωτές φωτός, ούτε σε χρονοδιακόπτες. Με μεγάλους περιορισμούς είναι δυνατό να τοποθετηθούν σε φωτιστικά σώματα. Προβληματική είναι και η τοποθέτησή τους σε ανοιχτούς χώρους, επειδή δεν αντέχουν πολύ χαμηλές ή πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Αυτά τα γεγονότα ακυρώνουν στην πράξη την ονομασία που τους έχει δοθεί ως «λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας», λόγω τής έμμεσης σπατάλης ενέργειας που επιφέρουν. Επίσης, σε κατοικίες που βρίσκονται πολύ κοντά σε ισχυρά ηλεκτρομαγνητικά πεδία ή δίκτυα της ΔΕΗ, λάμπες φθορισμού είναι δυνατό να «ανάβουν» ανεξέλεγκτα. (Σελ. 225)

6. Μείζον θέμα δημιουργείται με τον εξοστρακισμό εκατοντάδων χιλιάδων έως και εκατομμυρίων ατόμων. Αυτό το γεγονός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μειονεκτήματα των ΣΛΦ και προέρχεται από την ακτινοβολία των 400-500 nm που εκπέμπουν, γνωστή ως μπλε φως. Μια ακτινοβολία που καταστέλλει την έκκριση μελατονίνης με επακόλουθο μύριες όσες παρενέργειες σε ασθενείς και υγιείς. (Σελ. 35) Οι συχνότητες στο φάσμα τού μπλε φωτός και οι υπεριώδεις ακτινοβολίες αποτελoύν πηγή προβληματισμών λόγω δυσμενών επιδράσεων στην υγεία. Σε αυτό συμφωνεί - με σχεδόν κυνικό τρόπο μιλώντας για παρενέργειες στην υγεία 250.00 ατόμων - ακόμα και η SCENIHR, δηλαδή η αρμόδια επιστημονική επιτροπή τής ΕΕ, που έλεγξε το θέμα. Ωστόσο οργανώσεις πολιτών υποστηρίζουν ότι θα πληγούν έως και 70.000.000 άτομα. (Σελ. 41) (Σελ. 124) (Σελ. 106) (Σελ. 248) (Σελ. 249) Η ανωτέρω παραδοχή, ασχέτως τού αριθμού των ατόμων που θα πληγούν, δημιουργεί μείζον ζήτημα κοινωνικού εξοστρακισμού πασχόντων ατόμων, δεδομένου ότι η ευρεία εφαρμογή των ΣΛΦ θα περιορίσει την πρόσβασή τους σε κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό χώρο, όπου ο τεχνητός φωτισμός θα προέρχεται από τους ΣΛΦ. Αποκλεισμός τέτοιου είδους παραβιάζει πληθώρα νόμων των κρατών μελών, όσο και τής ΕΕ, κουρελιάζει τα σχετικά ψηφίσματα τού ΟΗΕ και ρίχνει στον κάλαθο των αχρήστων κάθε βασική αρχή πολιτισμού. (Σελ. 41)

7. Μέγα θέμα αποτελεί και το υπόλοιπο «πακέτο» τής ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπουν. Δηλαδή εκτός τής υπεριώδους ακτινοβολίας και αυτής στο φάσμα τού μπλε, των υπερύθρων, και των αρμονικών (ή βρόμικου ηλεκτρισμού), οι οποίες προκαλούν προβλήματα υγείας. Αρμονικές δεν εκπέμπουν οι λαμπτήρες πυράκτωσης. (Σελ. 106) (Σελ. 248) (Σελ. 46)

8. Οι υδραργυρικοί συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού, εκπέμπουν συνεχείς συχνότητες στο φάσμα των υπερύθρων, που δημιουργούν παρεμβολές σε πληθώρα ηλεκτρονικών συσκευών, ακόμα και σε ιατρικές συσκευές κρίσιμες για την παρακολούθηση ασθενών. Παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο αυτή η συνεχής ακτινοβολία να δημιουργεί προβλήματα υγείας. (Σελ. 220)

9. Λειτουργούν εκπέμποντας έντονο παλμικό φως (flickering). Παρά το γεγονός ότι το ανθρώπινο μάτι δεν μπορεί να το αντιληφθεί, πιθανώς προκαλεί πονοκεφάλους, ημικρανίες, ακόμα και κρίσεις επιληψίας. Παραμένει προς διερεύνηση εάν υποσκάπτει την υγεία και σε υγιή άτομα. (Σελ. 121)

10. Ορισμένοι ΣΛΦ, σύμφωνα με έρευνα πρώην ανωτάτου στελέχους τής Greenpeace, εκπέμπουν ραδιενέργεια. Για μια σειρά ακόμα λόγους που παραθέτει στην έρευνά του, καταλήγει ότι είναι περισσότερο επιβλαβείς σε ανθρώπους και περιβάλλον από τους λαμπτήρες πυράκτωσης. Η Greenpeace τηρεί ανεξήγητη σιωπή για τέτοια σοβαρά ευρήματα. (Σελ. 173)

11. Λειτουργούν όπως ακριβώς οι κεραίες πλάσματος (διαφόρων σχημάτων και χαρακτηριστικών), στη συχνότητα 10-20 kHz. Αποτελούν χωρίς αμφιβολία πηγές μεγάλης ηλεκτρομαγνητικής ρύπανσης και άλλων προβλημάτων. (Σελ. 218)

12. Εκπέμπουν υπεριώδη ακτινοβολία, που προκαλεί δερματικά προβλήματα. Εάν χρησιμοποιούνται από κοντινή απόσταση είναι δυνατό να προκαλέσουν καρκίνο. (Σελ. 222) Ωστόσο, ακόμα και σε αυτό το τόσο κρίσιμο ζήτημα υφίστανται διαφορετικές απόψεις, σχετικά με την απόσταση χρήσης των ΣΛΦ και το χρόνο παραμονής κοντά σε αυτούς.

13. Το φάσμα φωτός των ΣΛΦ δεν είναι αρμονικό όπως των λαμπτήρων πυράκτωσης ή τού φυσικού ηλιακού φωτός. Αποτελεί μια σύνθεση συχνοτήτων από διάφορα υλικά, στα οποία μεταξύ άλλων εμπεριέχονται και οι υδραργυρικές συχνότητες. Σύμφωνα με ειδικούς αυτό το φάσμα είναι εξαιρετικά βλαβερό. (Σελ. 256)

14. Ένα ακόμα σημαντικό γεγονός αφορά την Παιδεία. Έχουν παρατηρηθεί προβλήματα υγείας σε εκπαιδευτικούς και συμπεριφοράς και μάθησης σε μαθητές,(Σελ. 46) λόγω της ακτινοβολίας που δέχονται από λαμπτήρες φθορισμού, ενώ επιπλέον τούτου, ο βρόμικος ηλεκτρισμός που εκπέμπουν φαίνεται πως πυροδοτεί σοβαρά προβλήματα υγείας σε οποιονδήποτε βρίσκεται σε χώρους σχολείων. (Σελ. 124)

15. Αναφέρεται ως μειονέκτημα των λαμπτήρων πυράκτωσης η παραγωγή θερμότητας. Αυτή είναι σημαντική παράμετρος, εάν υπoλογισθεί σε μεγέθη κρατών. Στην ΕΕ ο αριθμός των λαμπτήρων πυράκτωσης το 2007 ήταν τέσσερα δισεκατομμύρια. Ωστόσο, βρέθηκε ύστερα από έρευνες ότι το υποτιθέμενο μειονέκτημα είναι πλεονέκτημα των λαμπτήρων πυράκτωσης. Στις ΗΠΑ, Καναδά και σε όλες τις χώρες, που βρίσκονται σε ψυχρά κλίματα, (δηλαδή στις περισσότερες που εμφανίζουν μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας για φωτισμό), δημιουργείται χάσιμο ενέργειας με την κατάργηση των λαμπτήρων πυράκτωσης, μια απώλεια που θα πρέπει να αναπληρωθεί από άλλες πηγές θέρμανσης. Το αποτέλεσμα χρήσης υδραργυρκών λαμπτήρων θα είναι να συμβεί μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, ακριβώς αυτό που επιδιώκεται ν α μην συμβε ί με την απαγόρευση των λαμπτήρων πυράκτωσης. (Σελ. 227)

16. Το φως τους είναι μουντό και ίσως προκαλεί κατάθλιψη, ειδικά σε άτομα με προδιάθεση και εκείνα που πάσχουν από το εποχικό σύνδρομο κατάθλιψης. (Σελ. 106, 282)

* Νίκος Κατσαρός π. πρόεδρος του ΕΦΕΤ - Ένωσης Ελλήνων Χημικών
π. Διευθυντής Ερευνών στο Δημόκριτο